Terapia punktów spustowych jest metodą leczenia bólu, którego przyczyna znajduje się w nadmiernie napiętych pasmach włókna mięśniowego lub powięziowego. Spięta tkanka zwana punktem spustowym (ang. Trigger point) jest wyczuwalna w czasie badania palpacyjnego. Tkanka podczas ucisku generuje ból miejscowy, a także może powodować specyficzne, promieniujące bóle i napięcia mięśniowe.
Przyczyny powstania punktu spustowego
Lokalnie podwyższone napięcie tkanki jest tłumaczone podwyższoną wrażliwością na bodźce włókien nerwowych. W spiętym paśmie mięśnia, sarkomery ( podstawowa jednostka kurczliwa w mięśniu) pozostają w pozycji ciągłego skurczu. Powoduje to zwiększenie w tej okolicy zapotrzebowania energetycznego. Jednakże ciągły skurcz włókien nie pozwala na dopływ świeżej krwi (a tym samym tlenu i energii) do miejsca zapotrzebowania. Następuje niedobór tlenu i składników energetycznych co prowadzi do zapaści metabolicznej. W ten sposób mamy do czynienia z błędnym kołem, które prowadzi do wytworzenia i utrzymywania się punktów spustowych.
Objawy
Przytoczone poniżej objawy mogą wskazywać na istnienie punktów spustowych:
– uczucie osłabienia mięśnia
– uczucie oporu/sztywności przy ruchu
– uczucie spiętej tkanki
– promieniujący ból wedle charakterystycznego wzorca, określonego dla każdego mięśnia. (Ból możliwy przy palpacji, ruchu lub spoczynku, w zależności od rodzaju punktu spustowego – aktywnego lub ukrytego.)
Czynniki sprzyjające powstawaniu punktów spustowych
– chroniczne lub ostre przeciążenia mięśniowe (zła postawa, mikrourazy, intensywny trening)
– bezpośredni uraz
– istniejące inne punkty spustowe
– zmiany zwyrodnieniowe stawów
– aktywność fizyczna bez uprzedniej rozgrzewki
– stres (dystres)
– brak ruchu/ unieruchomienie
Diagnoza i terapia
Na początku wizyty fizjoterapeuta przeprowadzi z nami wywiad dotyczący „historii bólu”. Zada nam pytania o ew. urazy i przeciążenia oraz znaczną aktywność fizyczną w ostatnich dniach, a także o rodzaj wykonywanej prac , styl życia itp. Przyjrzy się również naszej sylwetce i postawie, a także poprosi nas o pokazanie w jakiej pozycji i gdzie boli tkanka. Zasadniczą część diagnozy, a zarazem terapii zajmują liczne techniki uciskowe i rozciągające tkankę. (przypomina to masaż) Terapeuta wyczuwszy napięty pęczek włókna mięśniowego może na kilka sposobów go ucisnąć (kompresja i głęboki masaż) lub rozciągnąć (biernie lub czynnie). Techniki te z początku są bolesne dla pacjenta, ale w miarę ucisku punktu, który może trwać do 2-3 minuty, ból ustępuje.
Terapia ma na celu rozluźnienie i dokrwienie bolesnych obszarów tkanki, oraz zlikwidowanie bólu, który był rzutowany na inne obszary naszego organizmu. Ponadto po wykonanej terapii towarzyszy nam uczucie zniesienia napięcia z tkanki, oraz lekkość ruchu.
Bibliografia.
1. Philipp Richter, Eric Hebgen, „Punkty spustowe i łańcuchy mięśniowo-powięziowe w osteopatii i terapii manualnej”, Łódź : Galaktyka, cop. 2010
